تغذیه دیابتی :
رژیم درمانی در بیماری دیابت:
در کنترل بیماری دیابت رژیم درمانی در هر نوع 1 و 2 از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
در دیابت نوع 2 بر اساس حذف یا محدود کردن قندهای ساده، محدود کردن چربی ها و کاهش وزن در صورت وجود اضافه وزن است.
تنظیم رژیم غذایی در دیابت وابسته به انسولین، به ظرافت بیشتری احتیاج دارد. در دیابتی های وابسته به انسولین اصول مهم:
زمان مصرف غذا، نظم و ترتیب و هماهنگی رژیم غذایی با انسولین دریافتی است.
برای تمام افراد دیابتی نوع 1 و 2 توصیه می شود که از 6 وعده غذا استفاده شود:
3. وعده غذای اصلی و 3 وعده snack (میان وعده). میان وعده باید حاوی حداقل 15 گرم کربوهیدرات باشد. توصیه می شود که در دیابتی هایی که از انسولین استفاده می کنند مقداری پروتئین همراه با کربوهیدرات داده شود. مانند: نان با پنیر، شیر و خرما، میوه، چای با بیسکویت های رژیمی بدون شکر همراه با 1 عدد میوه یا نان با 1 عدد تخم مرغ.
تمام افراد دیابتی نوع 1 و 2 می بایست برای نوع رژیم غذایی خود و میزان آن با پزشک و متخصص تغذیه خود مشورت کنند.
گروههای غذایی:
گروههای اصلی تشکیل دهنده رژیم غذایی روزانه بر اساس هرم غذایی به شرح ذیل می باشد:
کربوهیدرات: کربوهیدرات ها بخش عمده رژیم غذایی همه افراد را تشکیل می دهند و شامل: نان، برنج، ماکارونی، سیب زمینی و غلات می باشد.
مهمترین عامل در رژیم غذایی بیماران دیابتی شمارش صحیح کربوهیدرات و انتخاب صحیح آنها در رژیم غذایی می باشد. از مصرف قندهای ساده مانند: قند و شکر خودداری کنید کربوهیدرات هایی مانند: نان، برنج، ماکارونی و سیب زمینی گزینه ای بهتری برای مبتلایان به دیابت است.
پروتئین:
پروتئین ها بخش دیگری از گروههای غذایی هستند که باید در رژیم غذایی وجود داشته باشند و به صورت گیاهی (حبوبات، سویا، قارچ و ... ) و حیوانی (گوشت قرمز، ماهی، ماکیان و تخم مرغ) مصرف می شوند. توصیه می شود در رژیم غذایی از گوشت سفید مانند: مرغ، ماهی و ماکیان به دفعات بیشتری نسبت به گوشت قرمز استفاده کرد.
چربی:
چربی ها بخش دیگری از گروههای غذایی هستند که بیشترین کالری توسط آنها تولید می شود و باعث بروز چاقی و در نتیجه بالارفتن کلسترول خون می شوند. لذا بیماران دیابتی بایستی در مصرف این گروه غذایی احتیاط کنند. چربیها به صورت مایع و جامد در غذاها مصرف می شوند. توصیه می شود بیماران دیابتی از چربیهای مایع مانند: روغن کنجد، روغن زیتون، روغن ذرت، روغن آفتابگردان و روغن کانولا بجای چربیهای جامد مثل کره و روغن حیوانی استفاده کنند.
فیبر:
فیبرها گروهی از مواد غذایی هستند که سرعت جذب قند و چربی را کاهش می دهد بنابراین در کاهش ابتلا به بیماری دیابت و بیماریهای قلبی و عروقی موثر هستند و همچنین به عملکرد بهتر روده کمک می کند. منابع غنی از فیبر، میوه ها، سبزی ها و غلات کامل هستند
الکل:
مصرف الکل سبب افت ناگهانی قند خون می شود و از طرفی به دلیل کالری بالایی که دارد سبب بروز چاقی می شود. لذا مصرف نوشیدنی های حاوی الکل توصیه نمی شود.
شیرینی:
شیرینی ها یا قندهای ساده مثل: قند و شکر یا آب نبات باعث افزایش قند خون می شوند. بنابراین از مصرف این گروه غذایی پرهیز کنید مگر در مواردی که دچار افت قند خون شده اید که برای برطرف کردن شوک ناشی از کاهش قند خون مصرف 2 تا 3 حبه قند یا یک آب نبات توصیه می شود.
S.M.B.G یا خودپایشی قند خون:
برای پیشگیری از عوارض دیابت مانند: هایپوگلایسمی، هایپرگلایسمی و عوارض شدیدتر دیابت از جمله: عوارض قلبی و عروقی، عوارض چشمی، عوارض کلیوی، عوارض پا و همچنین عدم بروز کما، استفاده از دستگاههای تست قند خون خانگی لازم و ضروری است. استفاده از این دستگاه در طول روز نتایجی از قند خون شما را ثبت می کند که در تصمیم پزشک برای تجویز دارو و رژیم غذایی و میزان فعالیت ورزشی شما، بسیار کمک کننده می باشد. از طرفی استفاده مداوم از این دستگاه ها کمک بسیار زیادی به کنترل قند خون شما می کند.
زمان های اندازه گیری قند خون:
* قبل از صبحانه
* 2 ساعت بعد از صبحانه
* قبل از ناهار
* 2 ساعت بعد از ناهار
* قبل از شام
* 2 ساعت بعد از شام یا قبل از خواب
* قبل از شروع ورزش یا فعالیت بدنی
* بعد از ورزش
در آموش رژیم غذایی کودک باید انعطاف پذیر باشیم و برنامه غذایی باید تنظیم شود که مطابق با برنامه غذایی خانواده باشد تا برای کودک قابل قبول باشد. کودک دیابتی در سنین 5 تا 6 سالگی قادر است که غذای مناسب را انتخاب کند. در سنین 9 تا 10 سالگی قادر است که انسولین را تزریق کند و در 11 سالگی قادر است که SMBG ( Self Monitoring Blood Glucose) را انجام دهد.
